Waterstofaggregaat levert emissieloze groene stroom: “Geen CO2, geen stikstof, geen fijnstof”

Bij het WK Zeilen, dat van 10 tot 20 augustus plaatsvindt in Scheveningen, draait het dit jaar niet alleen om de sportieve prestaties op het water, de organisatie laat ook zien oog te hebben voor duurzaamheid. “Dat onze leefomgeving onder druk staat en duurzaamheidsmaatregelen hard nodig zijn, is een belangrijke boodschap die tijdens de Allianz WK Zeilen wordt uitgedragen”, aldus de organisatie in een persbericht.

Om de footprint van het evenement zo laag mogelijk te houden wordt zo weinig mogelijk plastic gebruikt. Deelnemers krijgen een fles van gerecycled plastic, die ze zelf kunnen vullen bij een van de acht watertappunten. En na afloop van het evenement volgt een ‘beach clean up’ om alles netjes achter te laten. Om het stroomverbruik beperkt te houden heeft de WK-organisatie besloten geen airco’s in de kantoren te installeren.

Solide technologie

Voor de stroomvoorziening was de organisatie van plan de inzet van een dieselaggregaat te vermijden, althans op het Kitestrand. “Wij hebben er een waterstofaggregaat neergezet”, bevestigt Marcel Kwakkel, commercieel directeur van leverancier Genpower. “Die generator werkt op een brandstofcel. Dat is inmiddels solide technologie. Het apparaat doet wat het moet doen. Er gaat waterstof in, er komt stroom uit. Een waterstofaggregaat is niet alleen stil, het is volledig emissieloos”.

Vlak voor de start van het evenement is er echter sprake van een domper: het waterstofaggregaat wordt na een inspectie van de brandweer verwijderd. In de vergunningaanvraag heeft de organisatie niet aangegeven dat er een waterstofaggregaat zou worden geplaatst, zegt een woordvoerder van de gemeente Den Haag. Omdat waterstofaggregaten voor de brandweer nog onbekend terrein zijn, wordt een ‘grotere veiligheidsmarge’ aangehouden. Dat wil zeggen dat er meer afstand rond het aggregaat in acht moet worden genomen dan bij een dieselaggregaat gebruikelijk is. De woordvoerder: “Het waterstofaggregaat zou verplaatst moeten worden om die ruimte te creëren, maar daar kwamen ze niet uit.” Toen is in onderling overleg besloten het waterstofaggregaat weg te halen. En nu staat er dus alsnog een dieselaggregaat te draaien op het Kitestrand.

Stampen en dampen

Op het gebied van vergunningen, ontheffingen en regelgeving moet er dus nog veel gebeuren om de stampende en dampende dieselaggregaten langzaam maar zeker te vervangen voor schone en stillere oplossingen. Aggregaten zijn nodig op plekken waar geen stroomnetwerk is en waar gebouwd wordt. Bij de bouw van kantoren, fabrieken of nieuwe woonwijken leveren ze stroom voor de bouwkeet, de verlichting van de bouwplaats en tegenwoordig ook steeds vaker voor het opladen van accu’s van elektrische boormachines en andere apparaten.

Daar komt langzaam maar zeker verandering in, niet alleen op evenementen als het WK Zeilen, maar dus ook op de bouwplaats. Leveranciers als Genpower en Bredenoord leveren al duurzame alternatieven voor het aloude dieselaggregaat. Het verlagen van CO2-emissies is een belangrijke drijfveer, maar het beperken van stikstofemissies is voor bouwbedrijven vaak het belangrijkste argument om over te stappen op duurzame technologie. Veel bouwprojecten liggen immers stil vanwege de beperkte stikstofruimte. Als bouwbedrijven met behulp van een waterstofaggregaat kunnen werken zónder stikstof uit te stoten, dan kan een project wél doorgaan.

Veel animo

“Wij zien de vraag in de markt veranderen”, zegt Kwakkel van Genpower. “Iedereen worstelt met de vraag wat de technologie van de toekomst wordt. Er is veel animo voor waterstofaggregaten, vooral omdat ze geen emissies kennen. Je hebt geen CO2, geen stikstof, en geen fijnstof.” De beschikbaarheid van groene waterstof is nog niet optimaal. “De productie, opslag en distributie van groene waterstof moet nog volwassen worden”, zegt Kwakkel.

Ook de vermogens van de aggregaten worden nog opgeschaald. Kwakkel: “Dieselaggregaten kun je in alle soorten en maten krijgen, tot vermogens van 1 megawatt en zelfs meer. Dat komt er voor waterstofaggregaten ook aan. Vermogens van 100 tot 200 kilowatt zijn nu verkrijgbaar. EODev, de fabrikant waar wij bij Genpower distributeur in Nederland van zijn, komt binnenkort met een waterstof aggregaat van 1,3 megawatt. Dan heb je een groot vermogen te pakken. De aanvoer van voldoende waterstof is dan nog wel een uitdaging.”

Genpower heeft inmiddels zeven waterstofaggregaten in bezit, die het voor klanten bij bouwprojecten plaatst. Volgens Kwakkel volgen de ontwikkelingen elkaar haasje-over op. Als de waterstofaggregaten beschikbaar zijn, komt de distributie van eerst grijze waterstof (uit aardgas) en vervolgens groene waterstof (uit duurzame bron) op gang. En als de aggregaten groter worden, passen de schaalgrootte en van de opslag en de distributie zich daar op aan.

Groningen Airport Eelde

Op een slordige 250 kilometer rijden van het Scheveningse strand staat op Groningen Airport Eelde ook een waterstof aggregaat. Deze mag blijven staan. Want, zo vertelt vliegveld-directeur Meiltje de Groot aan de telefoon: “Ze zijn ons aggregaat nu aan het testen en certificeren.” Het waterstofaggregaat vervangt een dieselexemplaar, en dat heeft een forse impact. “Vliegtuigen zelf zijn lastig te verduurzamen. Het duurt nog wel even voordat vliegen op elektriciteit of waterstof grootschalig wordt toegepast”, vertelt De Groot. “Maar 10 procent van de emissies op luchthavens wordt veroorzaakt door dieselaggregaten. Met dit waterstofaggregaat kunnen we dus 10 procent van onze emissies reduceren.”

Het aggregaat op Groningen Airport Eelde gebruikt brandstofceltechnologie om emissieloze groene stroom te produceren. Als vliegtuigen aan de grond staan en de motoren draaien niet, dan hebben ze wel (elektrische) energie nodig. “Voor de apparatuur aan boord, en bijvoorbeeld de verlichting en de verwarming”, legt De Groot uit.

Eigen groene waterstof

Anders dan op bouwlocaties wordt het aggregaat op het vliegveld in Groningen straks gevoed met groene waterstof. “We hebben hier een zonnepark van 22 megawatt”, vertelt De Groot. “We zijn bezig een elektrolyser te plaatsen. Dan kunnen we onze eigen stroom gebruiken om groene waterstof voor het aggregaat te maken.”

De Groot heeft grote plannen als het op verduurzaming van de luchtvaart aankomt. “Als we hier hebben laten zien dat het werkt, gaan we opschalen. Want de tweehonderd dieselaggregaten op Schiphol moeten natuurlijk ook verduurzaamd worden.”