‘Grote vrachtwagens op waterstof met grote impact’
Bakwagens, kleinere vrachtwagens; Jan Bot van zepp.solutions zag al diverse mogelijkheden voor vrachttransport op waterstof. “Maar er was nog geen oplossing voor de standaard 40ft container over de lange afstand, het meest voorkomende vrachtvervoer. En dus gingen we de uitdaging aan om met ons brandstofcelsysteem een vrachtwagen te bouwen met een actieradius van minimaal 700 km.” Het resultaat: de zepp.europa vrachtwagen en de realisatie van een waterstof-tankstation in Deventer.
Het is 2021 wanneer zepp.solutions met het traject DREAMH2AUL start. Met name de beperkte ruimte in het voertuig was een uitdaging. “We maken gebruik van ons X150 brandstofcelsysteem. Die heeft een hoge vermogensdichtheid waardoor er voldoende ruimte over blijft voor het opslaan van waterstof”, legt Jan uit. “Het voertuig moet compact blijven vanwege Europese regelgeving. Hoe bouw je alles zo efficiënt en compact mogelijk zodat het past binnen de Europese normen zonder in te leveren op laadcapaciteit? Normaal gesproken is er plaats voor een dieseltank en dieselmotor, nu moeten in dezelfde ruimte een batterij, elektromotor, brandstofcelsysteem en waterstoftanks passen. En we wilden de actieradius zo hoog mogelijk krijgen, zeker gezien de nog beperkte mogelijkheden om waterstof op dit moment te tanken. Hoe meer ruimte voor waterstoftanks, hoe hoger de actieradius.”
Retrofit
Uiteindelijk kreeg zepp.solutions het voor elkaar. In de zomer van 2023 werden de donorvrachtwagens geleverd en startte de ombouw. “We verzorgen de hele ombouw van diesel naar waterstof. Het is een retrofit, maar wél in een nieuwe wagen. Want als je veel geld uitgeeft, wil je ook een frisse wagen.” De eerste twee emissievrije vrachtwagens op waterstof zijn ontwikkeld en geproduceerd voor Vos Transport Group en de Inland Terminal Group. De vrachtwagens kunnen elke trailer trekken, meer dan 700 km rijden op één tank van 58,8 kg waterstof en de chauffeur een slaapplaats bieden.
Waterstof nodig
Waarom is het zo belangrijk dat juist deze vorm van vrachtvervoer de overstap van diesel naar waterstof maakt? “Dieselvrachtwagens verbruiken net zoveel energie als alle huishoudens in Nederland. We weten dat niet alle vrachtwagens geschikt zijn voor elektrificatie met batterijen”, zegt Jan. “We worden vaak benaderd door vervoerders die te maken hebben met uitdagingen als gridcongestie of transport waarbij een grote actieradius noodzakelijk is. Ook beperkingen in het gewicht maken batterijen in sommige gevallen geen handige optie. Deze problemen spelen met name in het langeafstandsvervoer. We hebben waterstof nodig om die dieselmotoren te kunnen vervangen.”
Grote impact
“We hebben bewust gekozen voor dit model vrachtwagens omdat we daarmee de meeste impact maken”, vult Joost Wendling aan. Hij is verantwoordelijk voor marketing en communicatie bij zepp.solutions. “De markt is groot en de potentie van waterstof voor vervoer over lange afstanden ook. Tegelijkertijd is het voor dit type vrachtwagen het moeilijkst om de juiste oplossing te maken. Hiermee laten we zien dat onze waterstof-brandstofcelsystemen erg compact zijn en dat dit unieke mogelijkheden biedt. Een oplossing als dit krijg je niet voor elkaar met een ander brandstofcelsysteem.”
Enorme opgave
“De overstap van diesel naar waterstof in het vrachtvervoer is een enorme opgave”, beaamt Jan. “Daarbij is wat wij doen een onderdeel van de oplossing. De infrastructuur om waterstof te tanken langs stedelijke knooppunten en grote wegen is minstens zo belangrijk. Dat wordt ook vanuit Europa onderstreept met regels over de beschikbaarheid van waterstof langs belangrijke snelwegen.” Om die reden was de realisatie van een tankstation voor groene waterstof in Deventer onderdeel van het project. Daar is het mogelijk om groene waterstof te tanken.
Kostencompetitief
Zepp.solutions heeft jarenlange succesvolle ervaring met het ontwikkelen en produceren van waterstofbrandstofcelsystemen en heeft inmiddels twee modellen op de markt. De grote variant voorziet de vrachtwagen van energie. De prijs van de waterstofvrachtwagen is relatief hoog. “Op dit moment nog wel inderdaad”, knikt Jan. “Maar we hebben goed gekeken naar de kostenontwikkeling op de lange termijn. De verwachting is dat brandstofceltechnologie kostencompetitief kan worden, tot die tijd zijn vervoerders afhankelijk van subsidies. Gelukkig is het vertrouwen in de EU hoog en zijn die subsidies beschikbaar. We zien de vraag van marktpartijen en logistieke bedrijven naar het vergroenen van de supply chain stijgen.”
Uitbreiden
“Inmiddels zijn de eerste twee vrachtwagens omgebouwd en verkocht”, zegt Joost. “De volgende stap is om ons product breder aan te bieden in Europa. Voor onze vrachtwagens zijn er tien aanvragen gedaan voor de Subsidie Waterstof in Mobiliteit (SWiM). In december 2024 ontvingen we goed nieuws; alle aanvragen zijn gehonoreerd!. We verkopen de vrachtwagens nu onder de naam zepp.europa”
Nuttig product
“Al zijn we niet alleen vrachtwagenfabrikant”, benadrukt Joost. “Over het algemeen ontwikkelen en produceren we waterstofbrandstofcelsystemen. We werken samen met partijen om die systemen te integreren in hun producten. Wij hebben de kennis over waterstof, ons systeem en de implementatie. De klant hoeft hier geen kennis van te hebben, die wil gewoon opereren met zo min mogelijk uitstoot. Dat kan snel met onze techniek. Het systeem dat we nu in onze vrachtwagens gebruiken is ook toe te passen in bijvoorbeeld graafmachines of binnenvaartschepen.” Jan: “Door te standaardiseren kunnen we, wanneer we meer gaan produceren, de kosten omlaag krijgen. Dan wordt het interessant voor de massa.”
