Stroom waar je wil, op basis van groene waterstof

Op een bouwplaats, een afgelegen locatie zonder aansluiting op het net, een festivalterrein of wanneer er sprake is van netcongestie; er is vraag naar mobiele, groene aggregaten. Maar toen Jeff en Jasper hun bedrijf Watermeln startten, was er nog geen producent van waterstofaggregaten in Nederland. En dus besloten ze om er zelf één te ontwikkelen. 

Aangewezen partij 

Waarom waren juist zij de aangewezen partij om dit te doen? Jeff en Jasper kwamen elkaar tegen tijdens hun stages bij EcarACCU, een bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in het hergebruik van lithiumbatterijen van elektrische auto’s. Jeff: “Na onze stages bleven we er allebei werken. Vervolgens maakte ik de overstap naar Essent waar ik de waterstoftak opzette. Al tijdens mijn studie onderzocht ik hoe je energie duurzaam, eerlijk en betaalbaar, overal kunt realiseren. Daarvoor heb je als bron water-, zon- en windenergie nodig. Maar aangezien de opbrengst fluctueert, moet je energie ook opslaan om periodes te overbruggen. Op korte termijn kan dit in batterijen, op langere termijn in waterstof.”

Zelf ontwikkelen 

Terug naar 2021. “We wilden een fuel cell in combinatie met een mobiel systeem aanbieden”, vertelt Jeff. “We sloegen daarvoor de handen ineen met Accenda, een partij die we al kenden vanuit andere werkzaamheden. Na een pitch bleek dat zij met eenzelfde plan rondliepen. Samen gingen we aan de slag. Accenda is sterk in het samenbrengen en laten werken van de juiste componenten. Wij hebben kennis van de markt, de gewenste vormgeving van het aggregaat en kunnen het product in de markt zetten.”

Mini-prototype

Om het waterstofaggregaat daadwerkelijk te maken, was geld nodig. “Het was niet zo gemakkelijk om investeerders te vinden”, vertelt Jeff. “Als kleine startup ben je nog niet volwassen genoeg om aanspraak te maken op subsidies, bovendien bleek dat investeerders een dergelijk product risicovol vinden. Dus schraapten we al ons spaargeld bij elkaar om samen met Accenda een mini-prototype te maken. Dat lukte. We demonstreerden de werking tijdens kleine festivals en zelfs een keer tijdens een event van Missie H2. Toen hebben we het gebouw van Gasunie in Groningen letterlijk in de spotlight gezet met behulp van ons prototype.”

Investeringen 

Het was het benodigde zetje. “We kregen investeringen voor de ontwikkeling van drie waterstofaggregaten”, vertelt Jeff. “In 2023 kwamen die de markt op. Onze mobiele 200 kW AC waterstof stroomaggregaat combineert batterij- en brandstofceltechnologie en bestaat uit twee componenten: de Watermeln 200 unit en externe waterstoftanks. Het aggregaat zet groene waterstof (onder hoge druk) om in elektriciteit, die vervolgens rechtstreeks aan de klant wordt geleverd. Door gebruik te maken van een accu is het mogelijk om hogere pieken te leveren en een hoger rendement.”

Waardevolle informatie 

Een ander belangrijk onderdeel is het monitoren van de aggregaten. “Daar halen we waardevolle informatie uit over de werking van het aggregaat, zo zijn we eventuele storingen voor. Maar het geeft ook inzicht in het verbruik van de afnemer, iets wat bedrijven zelf vaak niet goed in beeld hebben. Waterstof is een mooie, duurzame manier om als energiebron te gebruiken, maar er valt nog meer winst te behalen uit het verminderen van het energiegebruik. Door daar slim op in te spelen, bijvoorbeeld door het aggregaat op stille momenten in slaapstand te zetten, bespaar je energie. We kijken ook naar AI-modellen en zijn ervan overtuigt dat dergelijk onderzoek leidt tot het verbeteren van de aggregaten, het gebruik ervan en uiteindelijk tot meer betaalbaarheid.”

Geld en groene waterstof 

Wat was en is het grootste struikelblok? “Dat is geld”, antwoordt Jeff. “In Europa bestaat de tendens dat het lastig is om te investeren in producten en in infra. Daarnaast moet de aanvoer en het transport van groene waterstof groeien en efficiënter gebeuren. Wij kiezen er bewust voor om groene waterstof te gebruiken, of het moet écht niet anders kunnen. Maar we willen ook niet te ver transporteren, want dat brengt teveel CO2-uitstoot met zich mee. Er zijn maar weinig plekken in Nederland waar je groene waterstof kunt halen. Onze gebruikers willen wel de zekerheid hebben dat ze kunnen beschikken over waterstof op het moment dat zij het nodig hebben. Het kan nog veel efficiënter en daarmee ook kostenbesparender. Daar denken we nu over mee. En we zien dat er ontwikkeling is op dit gebied, er komen steeds meer elektrolysers bij. Dat geeft perspectief.” 

Uniforme wetgeving 

Een ander punt van aandacht is de wetgeving. “Je hebt te maken met verschillende wetten en reglementen, Europees, Nederlands, op het gebied van drukmeting maar ook van Arbo en veiligheid. Wij hadden behoefte aan één document met duidelijke kaders en voorschriften, zoals de PGS voor elektrolysers. Het zou fijn zijn als dat er ook komt voor waterstofaggregaten. We hebben op basis van eigen onderzoek voor onszelf een dergelijk document opgesteld waarin we de kaders uitleggen en aangeven hoe we daaraan voldoen. Maar er zijn ook cowboys op de markt die andere keuzes maken. Als er een uniform document komt, kun je bedrijven daar ook aan houden.” 

Doorgroeien 

Hoe nu verder? Jeff: “We willen doorgroeien als een van de grote groene waterstofgebruikers van Nederland, en op termijn in het buitenland. De komende jaren werken we aan ons netwerk in de aanschaf van groene waterstof, het uitbreiden van het aantal aggregaten, een groei in ons personeel, met name in het aansluiten en onderhouden van de aggregaten, en in het leren van de software. We hebben inmiddels investeerders gevonden voor de ontwikkeling van nog tien aggregaten voor verhuur en nog twee die we direct verkocht hebben. We ontzorgen onze klanten helemaal in advies, aansluiting en onderhoud. Zij willen de stekker in groene stroom kunnen steken, wij regelen de rest.”

Inspiratie 

Jeff laat zich in de ontwikkeling van Watermeln graag inspireren door contacten en evenementen bij Missie H2. “Tijdens een bijeenkomst vertelde zeilster Marit Bouwmeester hoe zij zich in vier jaar tijd stapsgewijs voorbereidt op de olympische spelen. Dat vond ik herkenbaar. Ook wij zetten kleine stapjes in de goede richting, leren van wat we doen en brengen steeds verbeteringen aan. En we geven niet op. Inmiddels zijn we een ervaren partij op de waterstofmarkt. We zijn professioneel, werken veilig en bieden een complete dienst aan.”